انبارهای ذخیره غلات در شهرستان بدره: کارکردهای آشکار و پنهان

ذخیره غلات و سایر مواد غذایی برای مصارف بلندمدت، همواره جایگاه مهمی در اقتصاد سنتی کشاورزان داشته است، در حالی که به نظر می‌رسد این مسئله در میان کوچ نشینان ایران نقش چشمگیری نداشته است. در بررسی‌های باستان‌شناسی شهرستان بدره در استان ایلام دو مجموعه انبارهای ذخیره مواد غذایی در محل چراگاه زمستانی عشایر کوچرو شناسایی شده است. به نظر می‌رسد که بیشتر انبارها جهت ذخیره-سازی گندم و بلوط ساخته شده‌اند. با توجه به سابقه زندگی کوچروی در این ناحیه و نیز وضعیت جغرافیای زیست محیطی منطقه، ساخت و پیدایش سازه‌هایی از این قبیل در این ناحیه بی سابقه بوده و گویای رخداد تغییر تأثیرگذاری در روند زندگی عشایر منطقه است. از این رو، تحقیق حاضر با هدف پرداختن به چگونگی شکل‌گیری سازه‌های مذکور طراحی شد. در این تحقیق سعی شده تا با بررسی داده-های باستان‌شناسی و منابع اسنادی موجود، زمینه‌های شکل‌گیری انبارهای مذکور مورد بحث و کنکاش قرار گیرد. یافته‌ها حاکی از این است که این انبارها در زمان پهلوی اوّل و هم‌زمان با قشون‌کشی‌ها و سرکوب‌های نظامی و اسکان اجباری کوچندگان ساخته شده‌ و به نظر می‌رسد که مهم‌ترین انگیزه از ساخت این انبارها غلبه بر شیوه زندگی جدید کوچندگی اجباری و مشکلات و مسائل پیامد آن بوده است. این انبارها بازگو کننده شرایط جدید زمان پهلوی اوّل است که در این هنگام زندگی عشایر منطقه را تحت تأثیر قرار داد. ورود کشور به جنگ جهانی دوّم، هرج و مرج ناشی از آن و ترس از وقوع قحطی در این زمان که دامنگیر قسمت‌های وسیعی از کشور شده بود، بر دامنه مشکلات عشایر یکجانشین شده افزود. در نتیجه، شکل‌گیری انبارهایی از این قبیل گویای شرایط سخت و جدید اجتماعی اقتصادی عشایر یکجانشین شده در این دوره است.